Monday, July 09, 2007

وبلاگ سردبیر خودم : اشکال بالاترین کجاست

وبلاگ سردبیر خودم
http://sarkhod.blogspot.com/2007/07/blog-post_7084.html


چرا با بالاترین خداحافظی میکنم



ایده‌ی «خرد توده‌‌ها» (Wisdom of the crowds) فلسفه‌ی پشت بسیاری از نرم‌افزارهای اینترنتی تازه مانند تکنوراتی، دیگ و ردیت و شبیه به آن است. ولی این فلسفه، بر خلاف ظاهر دموکراتیکش، خودبخود به نوعی از دیکتاتوری اکثریت تبدیل می‌شود.


اما «بالاترین» که با همین فلسفه «خرد توده‌ها» ساخته شده، بخاطر اشتباهاتی در الگوریتمش در عمل به چیزی بدتر از دیکتاتوری اکثریت تبدیل شده است. به چند دلیل:

- سوءتفاهم کاربران درباره رای منفی و مثبت: رای مثبت از نظر طراحان بالاترین یعنی ارزش یا اهیمت یک لینک. رای منفی یعنی اینکه لینک مورد نظر قانونی را شکسته است. ولی بخاطر اینترفیس غلط، جوری که کاربران به آن واکنش نشان می‌دهند این است که رای مثبت یعنی با محتوای آن لینک موافقند و رای منفی یعنی با محتوای آن مخالفند.

- ارزش دوبرابر رای منفی نسبت به مثبت: رای ندادن یعنی یک واحد مخالفت با اهمیت یک لینک. رای مثبت دادن مساوی یک واحد موافقت با اهمیت آن است. ولی رای منفی دادن یعنی دو واحد مخالفت با یک لینک. برای همین برای از بین بردن اثر هر رای منفی، دو رای مثبت لازم است. در صورتی که برای خنثی کردن یک رای مثبت، تنها یک منفی کافیست. در نتیجه ارزش رای منفی دوبرابر رای مثبت است و اگر مخالفان یک لینک حتی نصف تعداد مخالفان آن باشند ارزش آن را در صفر نگه می‌دارند.

- حذف شدن تنها با چند رای منفی: در نتیجه دو اصل بالا، حذف لینک پس از کاهش ارزش آن به چهار یا پنج واحد زیر صفر آن در نتیجه دو اصل بالا خیلی آسان اتفاق می‌افتد
. کافیست در دقایق اولیه‌ی فرستاده شدن یک لینک سه، چهار نفر با باندبازی و اقدام هماهنگ، با توجه به ارزش دوبرابر لینک منفی، آن را به منفی چهار یا پنج برسانند و به کل حذف کنند. حتی اگر، به فرض، محتوای آن لینک در صورت دیده شدن بیشتر توسط کاربران بیشتر می‌توانست با وجود همان رای‌های منفی به صفحه اول برسد.

- فیلتر شدن: بخاطر فیلترینگ عمده‌ی کاربران بالاترین از خارج از ایران می‌آیند و در نتیجه از نظر آماری درصد بزرگی از آنان دیدگاه مشخص و نسبتا همگونی نسبت به مسایل چون احمد‌ی‌نژاد، جمهوری اسلامی، حقوق بشر، آمریکا، و حمله نظامی به ایران دارند. همین باعث می‌شود که وقتی لینک‌هایی درباره‌ی این مسایل مورد توافق نسبی اکثریت کاربران فرستاده می‌شود، واکنش اکثریت به آن قابل پیش بینی است. اگر لینکی در مخالفت با احمدی‌نژاد باشد به طورتصاعدی امتیاز بالا می‌گیرد، و اگر در موافقت با احمدی‌نژاد و مخالفت با نظر اکثریت باشد به سرعت با گرفتن چند رای منفی از اکثریت حذف می‌شود.

این چهار واقعیت باعث شده که یالاترین که می‌توانست مثل دیگ و ردیت حداقل یکجور دیکتاتوری اکثریت باشد، تبدیل شود به یک جور سنگسار اینترنتی اقلیت. با توجه به گرایش‌های سیاسی اکثریت در بالاترین، نتیجه‌ی عملی آن این است که بر خلاف ظاهر دموکراتیکش در عمل به تریبون خبری‌ای کاملا یک طرفه تبدیل شود.

من مدتی بود به امید اینکه بتوانم حرف‌های مخالفان عقایدم را بشنوم و با آنها تعامل آسان‌تری کنم از «بالاترین» استفاده می‌کردم. ولی الان به این نتیجه رسیده‌ام که سه اشکال اولی که در بالا ذکر کردم باعث شده است که فضای بالاترین روزبه‌روز بیشتر به یک سنسگار اینترنتی شبیه شده است و تنها کاری که در این فضا نمی‌توان کرد گفتگوی عادلانه و سازنده است.

در نتیجه من همینجا با «بالاترین» خداحافظی می‌کنم تا زمانی که با رفع سه اشکال اول حداقل برسد به دیکتاتوری اکثریتی که در تمام وب‌سایت‌های آمریکایی مشابه آن وجود دارد. حداقل در دیکتاتوری اکثریت آدم را سنگسار اینترنتی نمی‌کن
ند.