Sunday, July 08, 2007

وبلاگ چشمان بیدار: ادبیات تبعید؟ یا ادبیات مهاجرت

وبلاگ چشمان بیدار

مهستی شاهرخی

http://chachmanbidar.blogspot.com/2007/07/blog-post_08.html

ادبیات تبعید؟

یا ادبیات تٌواب؟


ادبیات تبعید؟ یا ادبیات مهاجرت؟ یا ادبیات خارج از کشور؟ هر کدام از اینها تعریفی دارد ولی چیزی در همه شان مشترک است و آن اینست که علیرغم همه چیز ادبیات برون مرزی ایرانیان در فضایی بدون سانسور و در آزادی کامل نوشته می شود.
آزادی جوهر اصلی ادبیات مهاجرت و تبعید است
.

اما نکته حائز اهمیت جریان انداختن چیزی به نام "ادبیات مهاجرت" و فرستادن آن به زیر تیغ های سانسور ارشاد و بازنویسی و اصلاحات و چاپ آن در داخل کشور است. چیزی که با نویسنده مانند تواب عمل می کند و از او می خواهد به تصحیح خود در جهت همنوایی با موازین تحمیلی در داخل کشور (یعنی همان چیزی که از آن گریخته است) بپردازد. منافع مشترک، ناشران داخل و خارج از کشور را با هم متحد می کند. منافع ناشر ایرانی عمیقاً با منافع نویسنده در تضاد است و به همین دلیل هم هست که ناشر ایرانی برای دفاع از منافع خود بر خلاف قوانین بین المللی عمل می کند و ترجیح می دهد که مسایل به شکل سنتی و محفلی و ریش سفیدی و در نهایت قبیله ای (و نه قانون شهروندی) در همان ایران حل شود و در همان ایران بماند و اصولاً حتا ادبیات مهاجرت نیز به داخل ایران منتقل شود.

چه در خارج از کشور و چه در داخل ایران، چند ناشر ایرانی را می شناسید که وجداناً و به درستی قوانین چاپ و نشر را در هنگام کار با نویسندگان ایرانی رعایت کنند؟ چندتایشان به حقوق مادی و یا معنوی مولف احترام می گذارند؟ در ده سال گذشته (در سالهای پس از خاتمی تاکنون) برای نشر و چاپ ایرانیان خارج از کشور چه اتفاقی رخ داد؟ چرا دیگر به ندرت از بهترین و سرشناس ترین نویسندگان ایرانی در تبعید کاری سالم و بدون جرح و تعدیل در خارج از کشور منتشر می شود؟ چرا در حال حاضر، چه در مهاجرت و چه در داخل ایران، حداکثر فعالیت نویسندگان برای انتشار آثار خود بر روی اینترنت منتهی می شود؟ علت اصلی اینها چیست؟

اینها بخشی از سئوالاتی است که می توانید امروز از آقای مجید روشنگر مالک انتشارات مروارید و چند نشر دیگر در ایران و همچنین از ناشران دیگر در گوتنبرگ بپرسید. و از ایشان بپرسید این تور اروپایی "ادبیات مهاجرت" آیا در جهت بی معنا کردن تبعید و ایجاد کارخانه تواب سازی از نویسندگان سازماندهی نشده است؟